Từ ngày 1/7/2025, ứng dụng VNeID chính thức cập nhật thông tin quê quán mới theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại Việt Nam. Sự thay đổi này đã khiến nhiều người dân hào hứng truy cập ứng dụng để kiểm tra thông tin cá nhân, bao gồm nơi sinh, nơi thường trú, nơi tạm trú, và các đặc điểm nhận dạng khác. Tuy nhiên, việc chia sẻ ảnh chụp màn hình VNeID lên mạng xã hội đang tiềm ẩn nguy cơ lộ lọt dữ liệu cá nhân, mở ra cơ hội cho tội phạm mạng lợi dụng.

Nguy cơ lộ lọt dữ liệu cá nhân khi chia sẻ ảnh VNeID

Nội Dung

Khi người dùng đăng tải ảnh chụp giao diện VNeID lên các nền tảng như Facebook, Zalo, hoặc TikTok, các thông tin nhạy cảm như ngày sinh, quê quán, số căn cước công dân, nơi thường trú, tạm trú, và đặc điểm nhận dạng sẽ bị công khai. Theo các chuyên gia an ninh mạng, hành động này vô tình biến người dùng thành mục tiêu của các cuộc tấn công mạng tinh vi. Lộ lọt dữ liệu cá nhân không chỉ gây rủi ro về quyền riêng tư mà còn dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như mất tài sản hoặc bị mạo danh.

Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) hiện đại đang được tội phạm mạng sử dụng để phân tích dữ liệu cá nhân từ các bài đăng công khai. Chỉ cần một bức ảnh chụp màn hình VNeID, kẻ xấu có thể xây dựng hồ sơ chi tiết về nạn nhân, bao gồm thói quen sinh hoạt, thông tin tài chính, và các mối quan hệ xã hội. Từ đó, chúng thực hiện các thủ đoạn lừa đảo như giả mạo danh tính, chiếm đoạt tài khoản ngân hàng, hoặc thậm chí phát tán thông tin nhạy cảm để tống tiền.

Thủ đoạn mạo danh cán bộ VNeID

Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) vừa phát đi cảnh báo về các thủ đoạn lừa đảo liên quan đến VNeID. Các đối tượng tội phạm đang mạo danh cán bộ xã/phường hoặc cảnh sát khu vực, liên hệ với người dân qua điện thoại hoặc tổng đài ảo, thông báo về việc cập nhật thông tin quê quán mới trên VNeID. Để tăng độ tin cậy, chúng sử dụng thông tin cá nhân đã thu thập trước đó (từ mạng xã hội hoặc các nguồn rò rỉ) để thuyết phục nạn nhân.

Sau khi tạo được niềm tin, các đối tượng yêu cầu người dân:

Truy cập vào đường dẫn giả mạo được gửi qua tin nhắn hoặc email, dẫn đến các website giả mạo VNeID hoặc cổng dịch vụ công.
Cài đặt ứng dụng VNeID giả chứa mã độc, cho phép tội phạm chiếm quyền điều khiển thiết bị.
Cung cấp mã OTP ngân hàng hoặc thực hiện thao tác nhìn vào camera điện thoại để thu thập dữ liệu sinh trắc học (như nhận diện khuôn mặt).

Khi người dùng vô tình làm theo, tội phạm mạng sẽ kiểm soát hoàn toàn thiết bị, đánh cắp thông tin tài khoản ngân hàng, và rút tiền trong tích tắc. Một số trường hợp còn bị dụ cung cấp thêm thông tin nhạy cảm, dẫn đến rủi ro lộ lọt dữ liệu cá nhân trên diện rộng.

Cách bảo vệ bản thân trước nguy cơ lộ lọt dữ liệu cá nhân

Để tránh trở thành nạn nhân của các cuộc tấn công mạng liên quan đến VNeID, người dân cần thực hiện các biện pháp sau:

Không chia sẻ ảnh chụp VNeID trên mạng xã hội: Tuyệt đối không đăng tải ảnh chụp màn hình chứa thông tin cá nhân như số căn cước, quê quán, hoặc đặc điểm nhận dạng. Nếu cần chia sẻ niềm vui về quê quán mới, hãy sử dụng các phương thức an toàn như tin nhắn riêng tư hoặc che mờ thông tin nhạy cảm.
Cảnh giác với các cuộc gọi mạo danh: Không làm theo bất kỳ hướng dẫn nào từ các cuộc gọi tự xưng là cán bộ xã/phường, cảnh sát khu vực, hoặc nhân viên VNeID. Nếu cần cập nhật thông tin hành chính, hãy đến trực tiếp Công an xã/phường nơi cư trú để được hỗ trợ chính xác.
Kiểm tra nguồn gốc đường dẫn và ứng dụng: Chỉ truy cập VNeID qua ứng dụng chính thức trên Google Play Store hoặc App Store, và sử dụng cổng dịch vụ công quốc gia tại https://dichvucong.gov.vn. Không nhấp vào bất kỳ đường dẫn nào từ tin nhắn hoặc email đáng ngờ.
Bảo vệ tài khoản ngân hàng: Không cung cấp mã OTP hoặc dữ liệu sinh trắc học cho bất kỳ ai. Nếu nghi ngờ đã truy cập đường dẫn giả mạo hoặc cài ứng dụng chứa mã độc, hãy:
- Liên hệ ngân hàng ngay lập tức để khóa tài khoản.
- Tắt nguồn điện thoại để ngăn chặn việc đánh cắp OTP hoặc dữ liệu sinh trắc học.
- Trình báo Công an tại địa phương gần nhất để được hỗ trợ điều tra.
Tuyên truyền và nâng cao nhận thức: Hãy chia sẻ thông tin về các thủ đoạn lừa đảo này với gia đình, bạn bè, và đồng nghiệp để nâng cao cảnh giác. Cộng đồng càng hiểu rõ nguy cơ, tội phạm mạng càng khó thực hiện hành vi phạm pháp.

Giải pháp công nghệ bảo vệ dữ liệu cá nhân

Nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng các công nghệ tiên tiến để giảm thiểu nguy cơ lộ lọt dữ liệu cá nhân. Ví dụ:

Mã hóa dữ liệu: Các ứng dụng định danh điện tử tại Singapore và Estonia sử dụng mã hóa đầu cuối (end-to-end encryption) để bảo vệ thông tin người dùng.
Xác thực hai lớp (2FA): Yêu cầu mã OTP hoặc sinh trắc học để truy cập ứng dụng, giảm nguy cơ bị tấn công từ xa.
AI phát hiện lừa đảo: Một số hệ thống WAF (Web Application Firewall) tích hợp AI để phát hiện và chặn các website giả mạo hoặc mã độc trong thời gian thực.

Tại Việt Nam, Cục An ninh mạng khuyến nghị người dân sử dụng các công cụ bảo mật như phần mềm diệt virus, VPN, và cập nhật hệ điều hành thường xuyên để bảo vệ thiết bị. Ngoài ra, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ VNeID cần tăng cường bảo mật server, sử dụng WAF phần cứng chuyên dụng để ngăn chặn tấn công DDoS và rò rỉ dữ liệu.

Hậu quả của việc thiếu cảnh giác

Nếu không cẩn trọng, hậu quả của việc lộ lọt dữ liệu cá nhân có thể rất nghiêm trọng:

Mất tài sản: Tội phạm mạng sử dụng thông tin cá nhân để chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng hoặc vay nợ dưới danh nghĩa nạn nhân.
Mạo danh: Kẻ xấu giả mạo danh tính để thực hiện các giao dịch bất hợp pháp, gây ảnh hưởng đến uy tín cá nhân.
Tống tiền: Thông tin nhạy cảm bị sử dụng để đe dọa hoặc tống tiền nạn nhân.
Rủi ro lâu dài: Dữ liệu cá nhân bị rò rỉ có thể được bán trên dark web, dẫn đến các cuộc tấn công liên tục trong tương lai.

Lời khuyên

Các chuyên gia khuyến cáo rằng bảo mật thông tin cá nhân là trách nhiệm của mỗi người dùng. Dưới đây là một số mẹo bổ sung để sử dụng VNeID an toàn:

Kiểm tra định kỳ tài khoản: Theo dõi các giao dịch ngân hàng và hoạt động trên VNeID để phát hiện bất thường.
Sử dụng mật khẩu mạnh: Kết hợp chữ hoa, chữ thường, số, và ký tự đặc biệt; tránh dùng mật khẩu giống nhau cho nhiều tài khoản.
Cập nhật ứng dụng thường xuyên: Đảm bảo VNeID và các ứng dụng liên quan luôn ở phiên bản mới nhất để vá các lỗ hổng bảo mật.
Hạn chế chia sẻ thông tin: Chỉ cung cấp thông tin cá nhân khi thực sự cần thiết và với các cơ quan đáng tin cậy.

Kết luận

Việc cập nhật quê quán mới trên VNeID là một bước tiến trong hiện đại hóa hành chính công tại Việt Nam, nhưng cũng đi kèm nguy cơ lộ lọt dữ liệu cá nhân nếu người dùng không cẩn trọng. Hành động chia sẻ ảnh chụp màn hình VNeID lên mạng xã hội hoặc làm theo hướng dẫn từ các cuộc gọi mạo danh có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như mất tiền, mạo danh, hoặc tống tiền. Để bảo vệ bản thân, người dân cần nâng cao nhận thức, tuân thủ các biện pháp bảo mật, và chỉ làm việc trực tiếp với cơ quan Công an khi cần cập nhật thông tin.

Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ dữ liệu cá nhân của bạn! Nếu nghi ngờ bị lừa đảo hoặc lộ lọt dữ liệu cá nhân, liên hệ ngay với ngân hàng và cơ quan Công an để được hỗ trợ kịp thời. Cùng chung tay xây dựng một không gian mạng an toàn, bảo mật cho mọi người.

Blog

Lộ Lọt Dữ Liệu Cá Nhân Từ VNeID: Bí Mật Bạn Cần Biết Để Tránh Mất Tiền 2025!