Trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng, các môi trường phát triển tích hợp (IDE) như Visual Studio Code, Visual Studio, IntelliJ IDEA và Cursor đã trở thành công cụ không thể thiếu đối với các nhà phát triển phần mềm. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây đã phát hiện lỗ hổng bảo mật nguy hiểm trong cách những nền tảng này xử lý quy trình xác minh tiện ích mở rộng, mở ra cơ hội cho kẻ tấn công thực thi mã độc hại trên máy tính của nhà phát triển.
Lỗ hổng bảo mật nguy hiểm trong quy trình xác minh tiện ích
Theo báo cáo từ các nhà nghiên cứu Nir Zadok và Moshe Siman Tov Bustan của OX Security, lỗ hổng bảo mật nằm ở cách các IDE như Visual Studio Code xử lý các kiểm tra xác minh tiện ích mở rộng. Cụ thể, các kiểm tra này không đủ chặt chẽ, cho phép kẻ tấn công thêm mã độc vào tiện ích mở rộng mà vẫn giữ được biểu tượng “đã xác minh”. Điều này tạo ra một cảm giác tin cậy sai lầm cho người dùng, khiến họ dễ dàng cài đặt các tiện ích mở rộng độc hại mà không hề nghi ngờ.
Cơ chế xác minh của Visual Studio Code hoạt động bằng cách gửi yêu cầu HTTP POST đến “marketplace.visualstudio[.]com” để kiểm tra trạng thái xác minh của tiện ích mở rộng. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu phát hiện rằng kẻ tấn công có thể khai thác lỗ hổng bảo mật này bằng cách tạo một tiện ích mở rộng độc hại có cùng giá trị xác minh với tiện ích hợp pháp. Kết quả là, tiện ích độc hại có thể vượt qua các kiểm tra tin cậy, cho phép thực thi các mã lệnh nguy hiểm trực tiếp trên hệ điều hành mà không bị phát hiện.
Tác động nghiêm trọng đến an ninh mạng
Về mặt an ninh mạng, lỗ hổng này tương tự như việc cài đặt ứng dụng trên thiết bị di động mà không qua các kênh phân phối chính thức. Nếu thiếu chứng chỉ số hoặc quy trình xác minh nhà phát triển đáng tin cậy, ngay cả những tiện ích mở rộng trông có vẻ hợp pháp cũng có thể ẩn chứa các tập lệnh độc hại. Điều này đặc biệt nguy hiểm trong môi trường phát triển, nơi các nhà phát triển thường xuyên cài đặt nhiều tiện ích để tăng năng suất làm việc.
Trong một bằng chứng khái niệm (PoC) do OX Security thực hiện, các nhà nghiên cứu đã chứng minh rằng một tiện ích mở rộng độc hại có thể được cấu hình để mở ứng dụng trên máy tính Windows. Bằng cách sửa đổi các giá trị trong yêu cầu xác minh, họ tạo ra một tệp VSIX khiến tiện ích độc hại xuất hiện như hợp pháp. Đáng lo ngại hơn, lỗ hổng này không chỉ giới hạn ở Visual Studio Code mà còn được tái hiện trên các IDE khác như IntelliJ IDEA và Cursor.
Phản hồi từ Microsoft và những rủi ro tiềm ẩn
Microsoft đã phản hồi rằng hành vi này là một phần thiết kế có chủ ý của họ, nhằm cho phép các tiện ích mở rộng VSIX được sử dụng linh hoạt. Tuy nhiên, công ty cũng nhấn mạnh rằng các thay đổi gần đây sẽ ngăn chặn việc phát hành tiện ích mở rộng VSIX lên Marketplace nếu không đáp ứng các yêu cầu bảo mật. Hiện tại, chữ ký xác minh tiện ích mở rộng được bật mặc định trên tất cả các nền tảng, nhưng điều này không hoàn toàn loại bỏ nguy cơ.
Theo các nhà nghiên cứu, lỗ hổng bảo mật này có thể đã bị khai thác từ ngày 29/06/2025, làm gia tăng nguy cơ cho các nhà phát triển trên toàn cầu. Việc chỉ dựa vào biểu tượng “đã xác minh” để đánh giá độ tin cậy của tiện ích mở rộng là cực kỳ rủi ro. Kẻ tấn công có thể lợi dụng niềm tin này để cài mã độc vào hệ thống, gây ra những hậu quả nghiêm trọng như đánh cắp dữ liệu, phá hoại hệ thống hoặc thậm chí kiểm soát toàn bộ máy tính của nạn nhân.
Giải pháp giảm thiểu rủi ro
Để bảo vệ bản thân, các nhà phát triển cần tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản khi cài đặt tiện ích mở rộng:
Chỉ cài đặt từ nguồn chính thức: Luôn tải tiện ích mở rộng trực tiếp từ các thị trường uy tín như Visual Studio Marketplace, thay vì sử dụng các tệp VSIX/ZIP từ các nguồn không rõ ràng như GitHub hoặc các diễn đàn trực tuyến.
Kiểm tra chứng chỉ số: Đảm bảo rằng tiện ích mở rộng được ký bởi nhà phát triển đáng tin cậy. Các chứng chỉ số giúp xác minh nguồn gốc và tính toàn vẹn của tiện ích.
Cập nhật IDE thường xuyên: Các nhà cung cấp như Microsoft, JetBrains hay Cursor thường xuyên phát hành bản vá để khắc phục các lỗ hổng bảo mật. Việc sử dụng phiên bản mới nhất sẽ giảm thiểu nguy cơ bị tấn công.
Sử dụng công cụ bảo mật: Các giải pháp an ninh mạng như phần mềm chống virus, tường lửa hoặc các công cụ giám sát hệ thống có thể phát hiện và ngăn chặn hành vi đáng ngờ từ tiện ích mở rộng.
Tầm quan trọng của nhận thức bảo mật
Phát hiện này một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của nhận thức về an ninh mạng trong cộng đồng nhà phát triển. Các IDE như Visual Studio Code, IntelliJ IDEA và Cursor là những công cụ mạnh mẽ, nhưng sức mạnh này đi kèm với trách nhiệm bảo vệ hệ thống khỏi các mối đe dọa. Việc tin tưởng mù quáng vào các biểu tượng xác minh hoặc các nguồn tải không chính thức có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
Các nhà nghiên cứu từ OX Security khuyến cáo: “Khả năng đưa mã độc vào tiện ích mở rộng, đóng gói chúng dưới dạng tệp VSIX/ZIP và cài đặt trong khi vẫn duy trì biểu tượng đã xác minh trên nhiều nền tảng phát triển là một mối đe dọa lớn. Các nhà phát triển cần cẩn trọng hơn khi cài đặt bất kỳ tiện ích mở rộng nào, đặc biệt là từ các nguồn không được kiểm soát.”
Kết luận
Lỗ hổng bảo mật trong các môi trường phát triển tích hợp như Visual Studio Code, IntelliJ IDEA và Cursor là một lời cảnh báo nghiêm túc về tầm quan trọng của việc xác minh nguồn gốc phần mềm. Trong thời đại mà các cuộc tấn công mạng ngày càng tinh vi, các nhà phát triển cần chủ động bảo vệ hệ thống của mình bằng cách chỉ sử dụng các nguồn tải đáng tin cậy và luôn cập nhật các biện pháp bảo mật mới nhất. Việc phát hiện và khắc phục kịp thời các lỗ hổng này sẽ giúp đảm bảo an toàn cho cộng đồng lập trình viên trên toàn thế giới.
Việc giữ an toàn cho môi trường phát triển không chỉ là trách nhiệm của các nhà cung cấp IDE mà còn là trách nhiệm của chính các nhà phát triển. Hãy luôn cảnh giác và ưu tiên bảo mật để tránh trở thành nạn nhân của các cuộc tấn công mạng tinh vi.
Giải pháp bảo mật từ CSP Tech
Để hỗ trợ các nhà phát triển và doanh nghiệp trong việc đối phó với các lỗ hổng bảo mật như trên, Công ty Cổ phần Công nghệ và Giải pháp CSP (CSP Tech) tại Việt Nam cung cấp các giải pháp an ninh mạng tiên tiến, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Với các sản phẩm như Intr-Hunter (giám sát mạng), Vul-Hunter (kiểm tra lỗ hổng tự động), Mal-Hunter (phát hiện mã độc) và CSP-WAF (tường lửa website), CSP Tech giúp bảo vệ hệ thống khỏi các mối đe dọa mạng, bao gồm cả các cuộc tấn công liên quan đến tiện ích mở rộng độc hại. Đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm của CSP Tech còn cung cấp dịch vụ kiểm tra, đánh giá và xử lý sự cố an toàn thông tin, giúp các nhà phát triển yên tâm tập trung vào công việc sáng tạo của mình.
Để biết thêm thông tin, bạn có thể liên hệ qua website https://csptech.vn hoặc hotline 0968 86 1511.